Smithsonian 2,8 milyon imaj ve veriyi CC0 ile erişime açtı
19 müzesi, 9 araştırma merkezi, kütüphane ve arşivi ile dünyanın en büyük müze, eğitim ve araştırma kompleksi olarak bilinen Smithsonian, 2,8 milyon imaj ve 173 yıllık veriyi CC0 lisansı ile kamunun erişimine açtı.
Milyonlarca imaj ve verinin kamunun erişimine açılması, açık kültür çevreleri, ve galeri-kütüphane-arşiv-müze (GKAM) ilgilileri tarafından sevinçle karşılanırken, projenin CC Sıfır (CC Zero = CC0) lisansı ile hayata geçirilmesi Creative Commons açısından da büyük önem taşıyor. Creative Commons, sunduğu kamu malı tahsis araçları (CC0 ve PDM-Public Domain) ile, sanat ve kültürel miras eserlerine erişim ve yeniden kullanımdaki kısıtları ortadan kaldırmaya yardımcı oluyor. Kamu malı terimi, telif süresi yasal olarak sona ermiş veya teliften feragat edilmiş eserler için kullanılmaktadır.
Açık erişim stratejisini 25 Şubat’ta Smithsonian Open Access platformu ile hayata geçiren Smithsonian, iki ve üç boyutlu, yüksek çözünürlüklü milyonlarca imajı erişime açmanın yanı sıra, üst verinin yeniden kullanım amacıyla indirilmesi için API uygulaması ve Github çözümü de sunuyor.
Açık erişim stratejisi kapsamında açık eğitim materyallerinin bulunduğu Learning Lab ve araştırma veri seti arşivi olan Smithsonian Figshare platformundan da ayrıca söz etmek gerek. GKAM kurumlarının yalnızca müze koleksiyonlarını değil, ürettikleri eğitim materyali ve veri setlerini de doğru arşivlemesi ve kullanıma açması büyük önem taşıyor.
Smithsonian koleksiyonları yakın zamanda CC lisanslı kaynakların indekslendiği CC Search platformundan taranabilir hale gelecek. CC Search platformunda hangi kurum ve koleksiyonların yer aldığını merak ediyorsanız, bu sayfada görebilirsiniz. Üç boyutlu materyaller ve Creative Commons demişken, CC Search platformundan hali hazırda taranabilen, Smithsonian üç boyutlu modellerini de içeren Sketchfab’a göz atmanızı öneririm. Sketchfab, üç boyutlu modellemeleri paylaşmak ve aramak için kullanabileceğiniz bir platform.
Ülkemizde de açık erişime sunulan dijital koleksiyonların sayısı artıyor. Her açılan koleksiyon kültürel varlığımızı güçlendiriyor, araştırmalara ya da eğitim materyallerine kaynak oluşturuyor, yeni tarihsel bulgulara olanak sağlıyor veya yeni çalışmalar için ilham veriyor. Ancak bu toplumsal etkileri oluşturabilmesi öncelikle online taranabilir bir ortamda yer almaları, koleksiyon kayıtlarının tam ve doğru nitelenmesi, semantik teknolojilerin kullanılması, diğer sistemler tarafından bulunabilmesi için altyapı standartlarına uygunluğu, yeniden kullanılabilirliği için hak ve lisansların tekil kayıtlarda belirtilmesi gerekiyor. Smithsonian açık erişim platformu bu konuda güzel örneklerden biri.
Benzer nitelikte Türkçe içerikli dijital koleksiyonlarınız var ise Creative Commons topluluğu ile paylaşmaktan keyif duyarız. Dijital koleksiyonlarda CC telifli lisansları veya CC0 kullanımını hakkında daha fazla bilgi almak isterseniz info@creativecommons.tr adresine yazmanız yeterli. Yardımcı olmak, birlikte çalışmak çok isteriz. 
