Creative Commons Türkiye

Creative Commons (CC) Global Zirvesi her iki yılda bir dünyanın farklı yerlerinde gerçekleşiyor. Bu yıl 14-17 Ekim tarihlerinde Güney Kore’de Seul kentinde gerçekleşen zirveye 80 farklı ülkeden yüzlerce CC temsilcisi ve gönüllüsü katıldı. Açılış konuşmalarını CC Kore Başkanı Jeong-Wook Seo ve Proje Lideri Jay Yoon’un yaptığı zirvenin sürpriz konuğu Creative Commons’ın kurucusu Lawrence Lessig oldu. Lessig, CC’nin doğuş hikayesini anlatırken o günden bugüne özgür toplumu, açık bilgiyi savunduklarının altını çizdi. Artık geleceği yalnızca “paylaşmak” değil, paylaşımların nasıl kullanıldığı ve tekrar kullanıma açıklığı konularının belirleyeceğini söyledi.

Creative Commons CEO’su Ryan Merkeley’in konuşmalarından bir kaç nokta ise şöyle; bugün CC lisanslarının 882 milyon çalışmada kullanılıyor, bu da 880+ milyon paylaşım demek. 4.0 sürümüne geçen lisansların global olarak çevirileri ve buna bağlı düzenlemelerin sonlanmak üzere ve alt yapısında CC lisansları ile çalışan sistemlerin entegrasyonunun büyük ölçüde tamamlandı. Wikipedia büyük örneklerden biri. Bunun yanı sıra CC lisansları üzerinde çalışacak akademik yayıncılık araçları üzerinde çalışılıyor. Platformlarla çalışmalara örnek olarak Flickr, Wikimedia ve Internet Archive mevcut, bunun yanı sıra Whatpadd, EdX, Medium gibi yeni adaptasyonlar için çalışmalar sürüyor. Merkeley’in paylaşım ekonomisine dair söyledikleri akılda kalıcıydı. Ücretli bir paylaşım, gerçek bir paylaşım değildir. Yaratıcı çalışmaları deyim yerinde ise “sömürmeye” devam etmeli, üretimi artırmalıyız. Paylaşım daha çok paylaşımı getirir. İlk paylaşımı yapanlar uzun vadede bundan en çok faydalananlardır.

Zirvede 4.0 lisanlarına geçiş pratikleri, açık eğitim konusundaki gelişme ve uygulamalar, paylaşım kültüründe iyi örnekler, açık erişim, açık bilim, 3D teknolojilerine CC lisanslama pratikleri ve açık iş modelleri ağırlıklı olarak konuşuldu.

Açık iş modelleri konulu panel zirvenin ilgi çekici panellerinden biriydi. Startuplarda CC lisanslama uygulamaları, fırsatlar, çekinceler ve geliştirilen rehberler konu alındı. Portekiz’in yakın zamanda yayınlayacağı bir “toolkit for business” mevcut ve rehber niteliğindeki bu kaynağın ön lansmanı yapıldı. Startuplar çıkış noktasında her ne kadar para kazandıran yeni fikirler olarak görülse de, tutunana dek deneyimsel bir süreç yaşıyor. CC lisansları ise bu süreçte ortaya çıkarılan tasarım, teknoloji, müzik, sanat eserlerine değer katıyor. Sonraki dönüşüm süreçlerini güçlendirecek paylaşımları yasal açıdan temellendiren bir hareket olarak CC lisanslama, paylaşıma ve tekrar kullanıma karşı kaygı ve korku yerine zihinsel dönüşümü gerektiriyor. Bu yaklaşım açık iş modellerinin genelde bir sosyal misyonu olduğu üzerinden konuşuldu.

Toplantı boyunca canlı yayın da yapılan zirvedeki hemen tüm sunum ve konuşmaları CC Global Zirvesi 2015 web sitesinden izlemek mümkün .

Lessig’in söylediği gibi bugün toplumlar daha da az özgür (“Ours is less and less a free society”) ve paylaşım kültürü her gün, bir önceki günden daha önemli hale geliyor. CC lisansları paylaşımın da ötesine geçerek yeni yaratımlara olanak sağlar. Her paylaşım bir başkasının ilham kaynağıdır.