Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’nı gerçekleştirmek için açık kültür ve açık bilimin rolü nedir?

Bu blog yazısı, ÜNAK Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları ve Kütüphaneler Webinar Serisi için 21 Temmuz 2022 tarihinde gerçekleştirilen, Açık Bilim alt temalı panelde İlkay Holt, Burcu Bulut ve Gültekin Gürdal tarafından yapılan sunum içeriklerini kapsamaktadır. Webinar kaydını ÜNAK’ın video kanalından izleyebilirsiniz. 

İlkay Holt, Burcu Bulut, Gültekin Gürdal

Sürdürülebilir Kalkınma 2030 Gündemi ve Amaçları

Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları (SKAlar), Sürdürülebilir Kalkınma 2030 gündeminin bir parçasıdır. 2015 yılında Birleşmiş Milletler Genel Kurulunda kabul edilen SKAlar, bir önceki Milenyum Kalkınma Gündemi’nin devamı olarak anılıyor. Ancak 2030 SKAları iklim değişikliği, ekonomik eşitsizlik, inovasyon, sürdürülebilir tüketim,  barış ve adalet yeni konuları ile gündeme yerleşti. SKAlar 17 amaç ve toplamda 169 hedef, temelde 3 nihai amaç için var. Bunlar aşırı yoksulluğu sona erdirmek; eşitsizlik, ve adaletsizlik ile mücadele; ve iklim değişikliğini düzeltme. Bu nihai amaçlara ulaşmak için yapılacak çalışmaların sağlığı ve eğitimi iyileştiren, eşitsizliği azaltan ve ekonomik büyümeyi teşvik eden stratejiler ile beraber, el ele yürümesi gerektiğini ortaya koymaktadır. ¹

SKAlar ülkeler için yerel koşullar temel alınarak uygulanacak bir yol haritası görevi görüyor. Ülkelerin amaçları gerçekleştirmeleri için bir zorunluluk olmamakla birlikte, ülkelerin performansları belirlenen göstergeler bazında ölçülüyor, ulusal ve uluslararası değerlendirmelerde kullanılıyor ve oldukça ciddiye alınıyor. Bu ölçütler ve değerlendirmeler, hükümetlerin dikkatini bu alanlara çekmek, politikalara yansımasını sağlamak, sürdürülebilir plan ve yatırımları artırabilmek açısından büyük önem taşımaktadır.  

Ülkelerin ulusal ve uluslararası performans değerlendirilmesinde kullanılan birbiri ile bağlantılı bu 17 iddialı amaç, tüm dünyada insanların karşı karşıya kaldığı ana sorunların çözümünü hedefliyor. Bahsedildiği üzere yerel koşullar göz önünde bulundurularak oluşturulacak politikaların, sürdürülebilir plan ve yatırımların artırılmasına yönelik olarak belirlenen SKA’lar, farklı alanlarda lobicilik ve savunuculuk yapan toplulukların da stratejilerini oluştururken dikkate aldıkları unsurlar haline gelmiştir. 

Kütüphaneler ve SKAlar

Kütüphaneler bu gündeme en başından beri dahil olmuştur. Amaçların oluşturulma sürecinde özellikle IFLA (Uluslararası Kütüphane Dernekleri ve Kuruluşları Federasyonu) tartışmalarda kütüphaneleri temsil eden organizasyon olarak masada yer almıştır. Kütüphaneleri doğrudan bağlayıcı hale getiren bilgiye erişimin hedeflerde yer alması, IFLA’nın liderlik ettiği başarılı savunuculuğun bir sonucu olarak anılmaktadır.

IFLA’nın çalışmalarının da etkisi ile hedeflerde açıkça bilgiye erişim ve yaşam boyu öğrenme gibi ifadeler yer almakla birlikte, amaçlar ya da hedefler, doğrudan kütüphane ya da açık erişim, açık bilim gibi bir terminoloji içermemektedir. IFLA’nın süreçteki rolü ve SKAlarda kullanılan terminoloji ve dil konusunda, Fiona Bradley’nin Avustralasia Açık Erişim için yaptığı webinarı dinleyebilirsiniz.² İlk ağızdan bu süreci deneyimleri çerçevesinde anlatıyor. Vurgulanan temel nokta ise şu – bilgiye erişim özgürlüğü, ifade özgürlüğü gibi oldukça politik konularda ortak, küresel bir karar alındığı için kullanılan dilin tüm paydaşların, ülkelerin kabul edeceği bir dengede olmasına çalışılmış. 

Kütüphanelere döner isek; kütüphane, var olma amacı bilgiyi toplama, saklama, koruma ve bilgiye eriştirme olan bir kurum. Bilgi, eşitlikleri sağlamak konusunda bir güç unsuru ve kalkınmayı hızlandırıcı bir rolü var. Bu, bilgiyi ve veriyi toplayan, işleyen, servis eden kurumlar olarak kütüphaneleri, SKAların gerçekleştirilmesinde kritik bir konuma taşımaktadır. Dolayısıyla, amaçları gerçekleştirmek için kütüphane hizmetlerinin yarattığı değer ve katkıya odaklanmalı, yarattığı etkiyi de anlatmaya, yaymaya çalışmalıyız.

SKA4 (Nitelikli Eğitim) ve SKA16 (Barış, Adalet ve Güçlü Kurumlar) nolu amaçlar kütüphanelerin temel hizmet alanları ile doğrudan ilişkilendirilebilecek hedefler. 4. Amaç nitelikli eğitimi sağlamak ve yaşam boyu öğrenim fırsatlarını teşvik etmeyi içermektedir. Öncelikle eğitimin, nitelikli eğitimin tek başına bir amaç olması, bu konunun önemini ve kütüphanelerin üstlenebileceği rolün ölçeğini göstermektedir. 

Bilgiye erişim ile ilgili hedeflerde, teknolojiye ve internete erişim oranı önemli göstergeler. Kütüphaneler hem internete, hem doğru ve güvenilir içeriğe erişim sağlayan, aynı zamanda bilgiyi bulma ve kullanma becerileri kazandıran kurumlar olarak 16. amacın gerçekleştirilmesinde de önemli bir konuma sahiptir. 

Bilginin fiziksel, dijital ve yasal varlığı ile beraber, toplumun bunu kullanacak gerekli becerileri kazanması, bu özgüvene ve imkanlara da sahip olması gerekmektedir. Sözü edilen bu koşulları sağlayan erişim türünden, bilgiye anlamlı erişim (meaningful access) olarak söz edilmektedir.

Kısaca kütüphaneler bu anlamlı erişimi, teknolojiye ve internete erişimi mümkün kılarak, herkes için beceri geliştirmeyi ve öğrenmeyi sağlayarak, demokrasiyi ve toplumsal dönüşümü güçlendirerek SKAlara gerçek, somut bir katkıda bulunmaktadırlar.³ 

SKAlar ve açık kültür kavramları

Kütüphanelerle doğrudan ilişkilendirebileceğimiz iki amaca değindikten sonra, konuya biraz daha geniş perspektiften bakalım. Açık bilimi de içine alacak biçimde, açık kültürün bağlı kavramları ile SKAları ilişkilendirmek amacı ile bir kavram haritası üzerinde çalıştık. Bu harita devam eden bir çalışma olarak görülebilir. Üzerine daha geniş kapsamlı çalışarak, belki daha fazla katmanlı, sürekli geliştirilen ortak bir çalışmaya dönüştürülebilir. Ancak bu şekli ile konuyu gündeme taşımak açısından iyi bir başlangıç olacaktır. Kavram haritasını daha detaylı görmek için bu adresteki Miro panosunu ziyaret edebilirsiniz. 

Açık kültür, çok kısa ve basit tanımı ile her türlü entelektüel, bilimsel, sanatsal ve kültürel kaynağa engelsiz, ücretsiz, yasal ve minimum telif kısıtlaması ile erişim anlamına geliyor. Bu kavram etrafında, yukarıdaki grafikte gri kutucuklarda yer alan kavramlar şunlar; 

• açık erişim – özellikle de kamu fonları ile yapılan çalışmalara açık erişim, 
• kültürel mirasa kaynaklarına erişim, 
• eğitim kaynaklarına açık erişim, 
• araştırmalara ve kararlara temek oluşturan veriye açık erişim
• araştırma süreçlerinin açık ve adil biçimde gerçekleştirildiği açık bilim, 
• kaynakların ve verinin yasal ve yeniden kullanımını mümkün kılacak açık lisanslar,
• tasarım dokümantasyonun açık olarak erişime sunulduğu açık tasarım
• yazılım kodlarının yeniden kullanılabildiği açık kaynak ve
• vatandaşa kamu verisi ve hizmetlerinin dijital ortamda açık erişime sunulduğu açık devlet uygulamaları.

Bu kavramları çevreleyen, renkli not kutucuklarından oluşan bir sonraki katmanda ise, ilişkilendirilen SKAların hedeflerinde yer alan ya da literatürde bu kelimelerle bağlantı kurulan terimler görülmektedir. Bu bağlantılar mutlak değil ve subjektif şekilde ilişkilendirilmiş olmakla birlikte, bu şekli ile ilgili SKAları ağırlıkla temsil ettikleri biçimde konumlandırılmış haldeler. Bazı SKA amaçları birden fazla açık kültür kavramı ile ilişkilendirilmiştir. Amaçları birden fazla alana yerleştirebiliyor olmak, kalkınma alanlarının birbiri ile bağlantısının, girift yapısının da bir göstergesidir. Birbirinden tamamen bağımsız düşünülemeyecek alanlar olması, amaçların gerçekleştirilebilirliği açısından olumlu bir durum oluşturmaktadır. 

Açık erişim faaliyetleri, SKA16, kamunun bilgiye erişimini doğrudan ele alan amacın gerçekleşmesine en büyük katkıyı sağlayan açık kültür kavramlarından biridir. Hesap verebilirlik, şeffaf ve kapsayıcı kurumlar vurgusu, SKA16’yı aynı oranda açık devlet alanı ile de ilişkilendirmektedir. 

Kültürel mirasın korunması açıklıkla SKA11’de (Sürdürülebilir Şehirler ve Topluluklar) ele alınırken; açık eğitim, SKAlarda başlı başına bir tema olan SKA4 ve istihdamı artırıcı niteliği ile SKA8 (İnsana Yakışır İş ve Ekonomik Büyüme) ile ilişkilendirilebilir. 

Her alanda sağlıklı kararlar alabilmek, planlar yapabilmek, bu alanları iyileştirebilmek ve sürdürülebilir kılmak için veriye ihtiyaç var. Verinin açık, yeniden kullanılabilir olması kritik önem taşımaktadır. Dolayısıyla görselde açık veri etrafında toplanan tüm SKAlar (1, 2, 3, 6, 7, 12, 13, 14, 15 ve 17), hedefleri çerçevesinde açık veri ile ilişkilendirilebilir. Örneğin gıda, iklim, çevre, sağlık ve ekonomi verilerinin güvenilirliği, doğru taksonomi ve semantik yapıların kurulması vb. konularda bağlantılar kurulabilir. 

Açık lisanslar, bilim ve teknolojinin yeniden kullanılabilir özellikte yayılabilmesi, paylaşılabilmesi, işbirliklerine olarak vermesi, yeni teknolojilerin en hızlı ve en az maliyetle, özellikle de yerelde üretilebilmesi ve adaptasyonu için olmazsa olmaz konumdadır. Bu açılardan SKA17 (Amaçlar için Ortaklıklar) ile birebir örtüşmekle beraber diğerlerinin de gerçekleşebilmesi için önemli bir araç. Açık kaynak ve açık tasarım, sürdürülebilir altyapılar vurgusu ve AR-GE yatırımına vurgusu ile SKA9 (Sanayi, Yenilikçilik ve Altyapı) ile doğrudan bağlantılıdır. 

Açık lisans, açık tasarım ve açık kaynak kavramlarından ayrı değerlendirmesi çok zor olan açık bilim ise, ağırlıklı olarak SKA10 (Eşitsizliklerin Azaltılması) ve SKA16 (Barış, Adalet ve Güçlü Kurumlar) etrafında değerlendirilebilir. Amaç 10, hedeflerinde ekonomik eşitsizliğe vurgu yaptığı için doğrudan ilişkili görünmeyebilir. Ancak eşitsizlikleri yalnız ekonomik göstergelerle sınırlandırmak adil ve doğru bir yaklaşım değildir. Açık bilimin savunduğu nokta, bilimi adil ve eşit biçimde gerçekleştirmek, küresel bilime ve araştırmaya erişim ve üretimdeki eşitsizliğin getirdiği sorunları azaltmaktır. Yaşadığımız pandemi döneminde toplumların veriye, aşıya, tedaviye erişimindeki kriz buna en güzel örnek olmuştur. Dolayısıyla SKA10’a bu açılardan bakmak gerekmektedir. DA2I 2019 raporunun beşinci bölümündeki örnek vaka, bu konuya getirdiği perspektif açısından okunmaya değer.

Daha önce de ifade edildiği gibi açık bilim SKAlar içinde ayrıca vurgulanmasa bile, eşitsizlik ve adaletsizlikle mücadelenin temel taşlarından biri olan bilgiye erişim özgürlüğü başta olmak üzere terimin hemen hemen tüm unsurları, Amaçlarda farklı boyutlarıyla kendine yer bulmaktadır. Bu şekliyle, bilimin toplumsal etkisini artırmak amacıyla geleneksel bilimin daha şeffaf, tekrarlanabilir, yeniden üretilebilir, işbirlikçi, toplumun ihtiyaçlarına, toplumla birlikte cevap arama/bulma amacıyla evrildiği açık bilim uygulamalarını içinde barındırmaktadır. Hatta bir adım ileriye giderek, bunların hükümetlerin ve kurumların politikalarında yer bulunmasına imkan vermektedir. Bu kavram haritası, açık erişim ve açık bilim savunucularının yıllardır vurguladığı ve paylaştığı ortak sorunlara, ortak çözümler üretmek üzere açık bilim uygulamalarını hayata geçirmenin ne kadar önemli olduğunu SKAlarla bağlantısı açısından ortaya koymaktadır.

Gelişmeler nasıl ölçülüyor?

SKA amaçlarının gerçekleştirilmesi için ilgili hedeflerin ne oranda gerçekleştirildiği ise bir başka önemli konu. Bunun için de göstergelere ihtiyaç var. SKAlar konusunda ülkelerin performansları yıllık olarak, ülkelerin sağladığı veriler üzerinden değerlendirilmekte, ilerleme raporları yayımlanmaktadır. Bilgiye erişim temelinde, IFLA’nın öncülük ettiği DA2I – Kalkınma ve Bilgiye Erişim portalı ve raporları önemli. 2017 ve 2019 yılında yayınlanmış iki rapor, kütüphanelerin SKAlara katkısını ve her bir SKA için detaylı, örnek vakaları içermektedir. 

Aşağıda listelenen linkler kütüphaneler, bilgiye erişim ve açık bilim ile bağlantılı konularda veri kaynaklarına ulaşmak, ilerleme ve değerlendirme raporlarına erişmek için kullanılabilir:

• DA2I Dashboards
• UNESCO pilots global data collection on access to information
• CAUL Sustainable Development Goals Report 2019
• Measuring progress towards the Sustainable Development Goals
• TAP Network accountability reports
• Leiden Ranking ve bibliyometrik veri tabanları – SKA ve açık erişim filtreleri
• UNESCO Açık Bilim Tavsiye Kararı
• The Sustainable Development Goals Report 

Kurumların, ülkelerin SKAlar konusunda doğru tutuma sahip olması, bunu bir yarış olarak görmemesi ayrıca önem taşımaktadır. Bu konuda Fiona Bradley’nin yukarıda söz edilen webinarında kullandığı cümle bu konuyu çok güzel özetliyor: “SKAlar kurumları sıralama listelerine sokmak için değil, kimsenin arkada kalmaması, hükümetleri sorumlu tutmak, politika ve diğer kaynaklara yatırım yapmalarını sağlayarak yaşamları iyileştirmek ve gezegeni desteklemek için var.”

Açık bilimin sürdürülebilir kalkınma amaçlarını gerçekleştirmek için rolü konusunda önemli bir gelişme UNESCO‘nun açık bilim tavsiye kararıdır. Kavram haritasında ilişkilendirilen 9, 10, 16 ve 17 nolu amaçları destekleyecek, açık bilimi en geniş tanımı ile, küresel sorunların çözümüne katkı olacak bir kapsamda ele alan bu tavsiye kararı geçtiğimiz yılın sonunda kabul edildi.⁴ SKAların gerçekleştirilmesini sağlayacak bilgiye erişim, eşitlik, adalet, toplum yararı, hesap verebilirlik, kapsayıcılık, sürdürülebilirlik gibi değer alanlarında ülkelerin ortak kararlılığını temsil etmesi açısından önemli bir gelişmedir. 

Birleşmiş Milletler (BM), SKAlar kapsamında araştırma ve veriye erişimi gerçekten önemsemektedir. Bu amaçla, üst düzey kararla oluşturulmuş 2030 Connect adlı portal önemli bir girişim ve 2020’de hayata geçen bu portalın veri sağlayıcılarından biri de OpenAIRE.⁵

OpenAIRE SKAların gerçekleştirilmesi konusunda önemli çalışmalar yürütmektedir. BM Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri için Bilim başlığı altında yapılan çalışma ile sorunlara yeni yaklaşımlar ve çözümler için bir temel atıldı. İklim değişikliği, biyolojik çeşitlilik kaybı, kirlilik ve yoksulluğun azaltılması gibi sorunlara yönelik araştırmaların katkılarını görmek için, BM Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri için bir sınıflandırma şeması geliştirildi. Bu şema ile OpenAIRE portalı içinde ki tüm araştırma çıktıları SKA ile ilişkilendirildi. Ülkemizde İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü’nün kurucu ortağı olduğu OpenAIRE AMKE, Avrupa ve ötesi için açık bilim ile ilgili altyapılar kurmakta ve bu altyapıların Avrupa Açık Bilim Bulutu (EOSC) ile entegrasyonunda önemli bir rol almaktadır. Bu kurulan altyapıların en önemli amacı ise bilgiye erişimde eşitsizliği gidermek ve bilimi ve bilimsel çıktıları herkes tarafından erişilebilir kılmaktır.

SKAların gerçekleştirilmesi için yapılabilecekler

SKAların üst düzeyde ve ulusal düzeyde ele alınması kritik önem taşımaktadır. Bu açıdan kalkınma planlarında, ulusal ve kurumsal politikalarda yer alması, hedeflerle bağlantı kurulması, teknolojiye, altyapıya ve insana yatırımların yapılması önemlidir. Çok önemli konulardan biri de yapılan faaliyetlerin, açık kültürün ve açık bilimin hayatları, toplumları nasıl iyileştirdiğini, sürdürülebilir kalkınma amaçlarını gerçekleştirmeye nasıl katkıda bulunduğunu anlatan hikayeleri paylaşmak, geniş kitlelere ulaşmasını sağlamak. Bu tür faaliyetleri uluslararası alanda paylaşmak, uluslararası işbirlikleri için, kurumların bu konuya katkısını görebilmek ve faaliyetlerin bir parçası olmak için IFLA’nın sürdürülebilir kalkınma sayfası takip edilebilir.

SKAların proje hedeflerine entegrasyonu ve EELISA Açık Bilim Topluluğu Örneği 

UNESCO  açık bilimin bilimsel süreci daha şeffaf, kapsayıcı ve demokratik hale getirme potansiyeline sahip olduğunun altını çiziyor ve açık bilimi SKA’lara ulaşılması için kritik bir hızlandırıcı; bilim, teknoloji ve yenilikçilik alanlarındaki boşlukları doldurmada ve insanın bilim hakkını yerine getirmede gerçek bir oyun değiştirici olarak tanımlıyor. Bu bağlamda SKA’lar dünya genelinde ve yerelde oluşturulan Açık Bilim topluluklarının hedeflerine yönelik stratejiler oluşturmalarında yol gösterici oluyor. Özellikle farklı disiplinlerin birlikte çalışmalarını gerektiren açık bilim uygulamalarının hayata geçirilmesinde ortak bir dilin kullanılmasına imkan veriyor. Bu bağlamda EELISA Açık Bilim Topluluğu’nun kurulma aşaması benzer girişimde bulunacaklar için ilham verici olabilir. 

EELISA hakkında

EELISA (European Engineering Learning Innovation and Science Alliance=Avrupa Mühendislik Öğreniminde Yenilikçilik ve Bilim Birliği); yedi ülkeden dokuz üniversitenin oluşturduğu bir Avrupa Üniversitesi Girişimi olarak 180.000 öğrenciyi, 16.000 öğretim üyesini ve 11.000 idari personeli kapsamaktadır. Türkiye’den İstanbul Teknik Üniversitesi’nin de içlerinde yer aldığı EELISA Avrupa Üniversitesi Projesi, yeni bir mühendislik modeli yaratarak güncel toplumsal sorunlara akıllı ve sürdürülebilir mühendislik çözümleri üretme, geleceğin mühendislerine gerekli teknik ve sosyal yetkinlikleri sağlayarak Avrupa Eğitim Alanını dönüştürme vizyonu ile yola çıkmıştır. Hem öğrencilere hem de kurumlara çeşitli fırsatlar sunmaktadır. Bunlar EELISA Güven belgesi, EELISA derecesi, EELISA diploma eki ve EELISA Toplulukları’dır. Bahsi geçen derece ve belgeler, hedeflenen “Avrupa Mühendisi” kavramının ve mühendislik eğitiminin yeniden şekillendirilmesini desteklemektedir. EELISA’yı diğer Avrupa Üniversitesi girişimleri arasında öne çıkaran “EELISA Toplulukları” da EELISA tarafından ortaya konulan felsefenin sürdürülebilirliğinin anahtarı olarak görülmektedir. Bu felsefenin temellerini, mühendislik eğitiminin demokratikleştirilmesi, disiplinlerarası yaklaşım, kapsayıcılığın ve çeşitliliğin teşviki ile birlikte toplum üzerinde kalıcı etki bırakmak oluşturmaktadır.

EELISA Topluluğu kurmak için yapılan başvuruda üç temel bilgi değerlendirmeye esas oluyor. Bunlar topluluğun; 

1. kuruluş amaç ve hedefleri, işbirliği içinde olunacak iç ve dış paydaşlara, gerçekleştirilmek istenen faaliyetlere ilişkin bilgilerin özet olarak sunumu 
2. Amaçları doğrultusunda gerçekleştireceği faaliyetlerin hangi SKAların hedeflerine ulaşması konusunda katkı sağlayacağı 
3. Hangi Ufuk Avrupa alanlarında faaliyet göstereceği.

Böyle bir başlangıç, SKAların, EELISA kurumlarının ve bu kurumların yer aldığı coğrafyalardaki yerel kurum/kuruluşların daha sürecin başından planlamanın içine dahil edilmesine imkan sunuyor. Öğrenciler, Girişimin genelinde olduğu gibi toplulukların da odağında yer aldığından eğitim süreçlerinden mezuniyetlerine, sonrasında iş hayatlarına uzanan süreçte öğrencilerin farklı rollerle toplulukların içinde var olmaları hedefleniyor.

Başvurular sonucunda EELISA vizyonuna uygun olan topluluklar kabul ediliyor ve çalışmalarına başlıyor. Topluluk kurma başvurusu için en az iki EELISA kurumunun topluluğa dahil olması bekleniyor. Topluluğun varlığını sürdürebilmesi için de faaliyetlerini aktif olarak sürdürmesi, bunu yaparken de kurum içi ve dışı paydaşlarla birlikte hareket etmesi isteniyor. Çalışmaların ve faaliyetlerin raporlanması bekleniyor.

EELISA Açık Bilim Topluluğu’nun SKAlara katkısı

Açık bilim, bilimsel bilginin ihtiyaç duyan herkese sunumu, bilimin şeffaf ve işbirlikçi üretimi anlamına geldiği için, Açık Bilim Topluluğunu 17 SKA ile ilişkilendirme sürecinde seçim yapmak oldukça zorlu oldu. En çok üzerinde durulan amaçlar  SKA4 ve SKA16 idi. Çünkü “nitelikli eğitim” tam olarak EELISA Avrupa Üniversitesi’nin üzerine yoğunlaştığı alandı. Yedi ülkeden dokuz farklı kurumu bir araya getiren ve birlikte üretmenin gücüne inanan, bunun için açık bilim uygulamalarına sıklıkla başvuran EELISA’nın Açık Bilim Topluluğu için “barış, adalet ve güçlü kurumlar” olmazsa olmazdı.

Sonrasındaki tercihimiz, EELISA Açık Bilim topluluğu olarak SKA’ların içinde açık bilimi konumlandırdığımız yeri başkalarına anlatmamıza imkan verecek amaçlara yoğunlaşmak oldu. Bu bakış açısıyla dayanıklı alt yapıların tesisinde kullanılacak açık bilim unsurlarının varlığını göz önünde bulundurarak, açık bilim felsefesinin temelinde yar alan kapsayıcılığın, tekrarlanabilirliğin ışığında yenilikçiliği bütünüyle destekleyeceğini düşündüğümüz SKA9 (Sanayi, Yenilikçilik ve Altyapı) Topluluğumuzla ilişkilendirdiğimiz üçüncü amaç oldu. Son olarak  açık erişim hareketinin başlangıcını oluşturan bilimsel çıktılara sınırlar olmaksızın erişim sağlanmasında, ülkelerin içinde ve aralarında eşitsizliklerin azaltılmasında, bilginin demokratikleştirilmesinin rolünü vurgulamak ve EELISA içinde bu bilinci yerleştirmek için girişimlerde bulunmak amacıyla SKA10’u (Eşitsizliklerin Azaltılması) Girişimin açık bilim faaliyetlerinin desteklenmesinde bize yön verecek dördüncü amaç olarak belirledik. Stratejik planlamaların ve gelecek hedeflerine yönelik çalışmalarını tamamlayan topluluğumuz, bu dört SKAnın hedeflerini hayata geçirmek üzere çalışmalarına devam etmektedir.

Farklı açık bilim uygulamalarının hayata geçirilmesi ve iyileştirilmesi amacıyla ulusal ve uluslararası etkinlikler düzenlemeye devam eden EELISA Açık Bilim Topluluğu’na katkı sunmak isteyen herkesi aramızda görmekten mutluluk duyacağımızı paylaşmak isteriz. EELISA Avrupa Üniversitesi Girişimi ve EELISA Açık Bilim Topluluğu ile ilgili detaylı bilgi sahibi olmak isteyenler aşağıdaki yayınları inceleyebilir.  

• Opennes in education (Poster) Mayıs 2022
• Avrupa Birliği Projeleri’nde Açık Bilim Uygulamaları ve Kütüphanelerin Rolü: EELISA Avrupa Üniversitesi Projesi Üzerinden Bir Değerlendirme (Bildiri metni) Mayıs 2022
• EELISA Açık Bilim Topluluğu Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarını Nasıl Destekliyor? (Sunum) Temmuz 2022
• Knowledge Bites: Benefits and opportunities for students participating in the EELISA Open Science Community (OSC) (Sunum) Ekim 2022

Dipnotlar